‘“Jeruzalem nodigt uit”’ aanpak/methode 2010 Uitnodigend Jeruzalem?   Een doekbord als uitnodiging voor de wijk Jeruzalem. Kan het nog tegenstrijdiger dacht ik toen ik het bord zag. Het doekbord geeft mij een zonnig, vrolijk en positieve indruk terwijl dat ik juist het tegenovergestelde beeld van de wijk heb. Dit contrast maakt dat ik me interesseer voor het doek en het idee er achter. Hoe wordt de wijk gepresenteerd, welke betekenis geef ik daar aan en kan ik dat op een of andere manier aan mijn visie op Jeruzalem verbinden? Achtergrond Het bord staat in het begin van de Caspar Houbenstraat, waar hij kruist met de Ringbaan Oost. Verkeer vanuit het zuiden heeft uitzicht op het bord. Vanuit de Lourdesstraat is het bord wel te zien, maar niet frontaal waardoor het niet precies duidelijk is wat er weergegeven wordt. En iedereen die via de ringbaan naar de snelweg toegaat mist het bord compleet. Het vertrekkend verkeer heeft dus weinig van doen met het teken, terwijl het binnenkomende verkeer juist verwelkomd en uitgenodigd wordt. Hoera, moet je eens kijken hoe leuk het hier is. Door de hoge stalen palen waar het grote bord op gebaseerd is, is het goed te zien van een afstandje en heeft het dus een groot bereik. Niet alleen voorbijkomende voetgangers en fietsers worden aangesproken, ook (en misschien wel juist) het autoverkeer kan dit bord niet missen. Alleen een hele grote vrachtwagen zou het uitzicht kunnen blokkeren, maar dat is altijd maar van korte duur. Ik verwijs steeds naar een bord maar eigenlijk is er meer sprake van een doek. Een doek dat strakgetrokken wordt door middel van elastieken aan een metalen frame. Door de strakheid doet het wel meer aan een bord denken. Het doekbord heeft er niet altijd zo gespannen bij gestaan. Bij de rondleiding door de wijk, hing het in de hoeken los en rond te zwabberen. Dat was juist opmerkelijk omdat ik toch zou verwachten bij een uitnodigend, representatief bord voor de wijk men het niet als een oud vodje langs de weg zou laten wapperen. Gelukkig is de boel nu weer glad getrokken en staat het doek er weer strak en verzorgd bij. Het doekbord nodigt mensen uit in de wijk Jeruzalem, dat aan de Piushaven ligt. De wijk ligt redelijk apart aan de andere kant van de ringbaan en wordt, volgens de gemeente, gekenmerkt door kleurrijke inwoners en het gezellige buiten leven. En dat is ook wat het bord doet denken, maar staat bij mij vooral bekend als de wijk met de doodse huizen. Wanneer ik er ben (en dat is niet voor een mooie wandeling, maar omdat ik er nu eenmaal moet zijn), sta ik altijd kijken van de hoeveelheid grijs en grauw. Alsof het leven en alle kleur uit de stenen van de huizen is gezogen. Er straalt naar mijn mening maar weinig positiefs vanaf, en is vooralsnog totaal niet gezellig en uitnodigend. Sterker nog volgens mij kan er ook maar een beter een bord staan met een verwijzing naar de uitgang van de wijk, zodat men er niet onnodig lang rond hoeft te dwalen. Maar nee, er staat een welkomsbord dat volgepropt zit met de ontbrekende kleuren uit de wijk, en straalt een levendigheid uit alsof de gasten terecht zijn gekomen bij een paradijs op aarde. Geluksvogels. De Tilburgse woningstichting, Tiwos, is betrokken bij de renovatie van deze buurt, waarbij het karakteristieke uiterlijk van de wijk behouden blijft, maar de binnenkanten van de woningen totaal veranderd worden. Ik zou dus verwachten dat ze juist wat aan dat uiterlijk (alles behalve uitnodigend) zouden doen, maar dat heb ik mooi mis. Het uiterlijk is zeker typerend en als gekozen wordt voor het behouden ervan, dat kan, alleen kom dan niet een tegenstrijdige uithangbord en kies op z’n minst iets in grijstinten. Ik zie een bord dat straalt, maar een wijk dat moeizaam lijkt te zuchten. De tekst De meest opvallende tekst op het doek is: “Jeruzalem nodigt uit”. Het lettertype is een duidelijk, geen sierletters of andere drukke bedoeningen. De boodschap moet immers wel overkomen. Om te beginnen bij het eerste woord (of eigenlijk twee woorden), de naam van de wijk. “Je” in witte letters omringd door een oranje cirkel, en de rest van het woord “ruzalem” is geschreven in oranje. Dat de eerste lettergreep afwijkt van de rest is niet te missen. Het woordje “je” wordt door de kleurverschillen enorm benadrukt (en ook nog door de lamp die er naar wijst). Het accent is natuurlijk niet zonder reden. Volgens mij verwijst het naar ‘de ander’ een ‘jij’. ‘Jij’ bent, of zou het kunnen zijn, een onderdeel van deze wijk. Om een directe verbondenheid te creëren, ‘jij’ hoort erbij en ‘jeruzalem’ is, ook voor een deel van jou of kan dat zijn. Of nog beter, je wilt hier deel van uitmaken, zo uitnodigend is het. Daarbij denk ik dat ‘je’ in plaats van ‘u’ (wat ook niet in het woord zou passen, maar dat terzijde) ook staat voor de informele omgang met elkaar binnen de wijk. Er mag gewoon getutoyeerd worden, ‘we’ zijn geen vreemdelingen van elkaar. Hier komt ook wel weer een stukje verbondenheid terug in de zin van vriendschap en gelijkheid. Wat ook wordt afgebeeld door de verschillende mensen, jong en oud door elkaar, die met elkaar lijken te reizen naar het o zo mooie Jeruzalem. Waarom is er voor dat mooie oranje gekozen. Nou, ten eerste moet er wel een vrolijke kleur gebruikt worden, een uitnodiging wordt van sobere kleuren al een stuk minder aantrekkelijk. Wie wordt er nou immers vrolijk van grijs zou ik denken. Maar oranje is niet de enige levendige kleur die er is, er had ook best iets anders gekund. Naar mijn idee, en dan blijf ik weer fijn in de verbondenheid hangen, is er gekozen voor die kleur omdat die ten slotte ook voor Nederland staat. Jeruzalem vormt een kleine gemeenschap in Nederland (een gemeenschapje, daar is de ‘je’ weer), en zo hebben de inwoners ook een band met Nederland. Wat extra interessant is omdat Jeruzalem juist bekend staat om zijn multiculturele aard. De verschillende culturen zijn ook terug te zien in de personen afgebeeld op het doek. Dit geeft dus ook de open houding (de buitenlucht in de afbeelding benadrukt dit) weer van de wijk, iedereen is welkom en wil daar ook zijn los van welke kleur hij of zij heeft. Als ik nog verder door ga denken, is dan juist wit gekozen voor het woordje ‘je’ omdat in wit alle kleuren zitten. Dat zou dan kunnen verwijzen naar alle verschillende culturen die samen komen. Het rondje om het woordje ‘je’. Wat maakt het verschil met een vierkant of driehoek. De cirkel staat symbool voor oneindigheid. Zoals een andere tekst ook al zegt: “visie op de toekomst, hart voor het verleden’. Jeruzalem gaat met de tijd mee, maar zal de tijd die geweest is niet vergeten. De cirkel blijft hierdoor gesloten. De toekomst en het verleden worden geaccentueerd door de jeugd en de ouderen in de afbeelding. Ook denk ik dat een rondje een veel vriendelijkere uistraling heeft dan iets met hoeken. Zoals mensen met een hoekig gezicht ook makkelijker een bad-guy zullen spelen in een film, en de goede fee toch altijd een beetje rond gevormd is. Jeruzalem moet uitnodigend zijn, dus warm en vriendelijk. Het tweede deel: “nodigt uit”. Het minder groot, en hoogte en dikte, dan ‘jeruzalem’ ondanks dat het in hoofdletters geschreven is. Een soort van aankondiging die subtiel is, maar niet genegeerd kan worden. De woorden lijken enigszins schuin gedrukt te staan en zijn wit van kleur. Dit komt overeen met de kleur van het woord ‘je’. Wat die woorden bij elkaar brengt tot “ je nodigt uit”, of beter nog “nodigt je uit”. De samenhang is weer van de partij. De armen en handen van de mensen in de auto en de hals van de gitaar wijzen nog eens extra naar die woorden. En je kunt de mensen bijna horen jubelen van geluk, het is zo leuk in Jeruzalem of om er naartoe te gaan. Wat een feest. Ik blijf erbij dat ik het voorkomen van de wijk Jeruzalem alles behalve warm, vriendelijk en uitnodigend vind. Het doekbord geeft bijna een vakantieplaatje weer, maar als ik in die wijk sta is het meer een vakantie van hel en kan ik alleen maar denken: hoe kom ik hier zo snel mogelijk weer weg. Hartverwarmend als ik het plaatje bekijk, maar kilheid is wat ik voel als ik de wijk daadwerkelijk binnenkom. De buitenkant kan voor mij niet tegenstrijdiger. Bij de binnenkant kan ik het echter wel passen. De verschillende culturen, de samenhorigheid en gelijkheid dat wordt wel goed weergegeven, het innerlijk van de wijk Jeruzalem lijkt mij een weldegelijk uitnodigend.  Anne Walda 01-04-2010 meer weten over semiotiek?    Ilse Klaassen over de Hoogvensestraat  Jill Hagen over de Vendeliersstraat  Karin van den Driesche over de Piushaven  Lies Geven over de Betuwestraat  Marieke Hopman over de Van Hessen Kesselstraat