‘De Hoevenseweg’ aanpak/methode 2006 Tilburg kent een verleden van textielindustrie met daarbij behorende arbeiderswoningen. Hoewel de kleinste en oudste huisjes zijn vergaan, is op de Hoevenseweg nog duidelijk te zien hoe de industrie invloed uitoefende op de woonwijken. Dit vormt een wereld van verschil met de opzet van een huidige nieuwbouwwijk als de Reeshof en de hoge gebouwen rond het centrum die vanuit de straat te zien zijn. Deze nieuwbouw hangt letterlijk in de lucht. In de vroegere arbeiderswijken heeft nieuwbouw op een andere wijze zijn intrede gedaan. Het bijzondere hiervan is dat je, al wandelend door de straat, oude woningen afgewisseld ziet met betrekkelijk nieuwe huizen.   Ik neem u mee naar een rijtje bestaande uit drie huizen (Hoevenseweg 29, 31, 33). Hier is te zien hoe het beduidend nieuwere huis wordt ingesloten door oudere huizen. Zou het komen doordat het jongere huis zo afsteekt tegen de aangrenzende huizen? De oudere huizen lijken in elk geval te willen voorkomen dat de nieuwbouw verder de wijk in trekt. Ze vormen een buffer tegen de mogelijke uitbreiding. Nieuw probeert zich in andere gevallen juist aan te passen aan oud. Hoevenseweg 50 bijvoorbeeld, laat zien dat een huis er ook verzorgd en nieuw bij kan staan, terwijl het tegelijkertijd een uitstraling heeft die naar het verleden verwijst. Het gebruik van donkere kleuren en de aanwezigheid van glas-in-lood duiden hierop. Zo zie je zelfs bij vernieuwing oude elementen onherroepelijk terugkeren. Dit is goed te zien op de Hoevenseweg 10, waar het originele glas-in-lood ooit het loodje heeft moeten leggen. Er is nu een gewoon raam voor in de plaats gekomen, maar direct achter deze nieuwe transparante glasplaat bevindt zich een oud glas-in-lood exemplaar. Gewoon tegen het voorste glas gezet. Het oppervlak van het glas-in-lood is aanzienlijk kleiner dan het raam waar het tegenaan geleund staat. Dit wekt de indruk dat er geïmproviseerd is. Het is een creatieve poging om een oud stukje in een nieuwe context zijn plekje te laten bemachtigen. Om de levensduur van de oudere woningen te verlengen, zijn er dakkapellen toegevoegd, zodat het aan de tegenwoordige ruimtelijke wensen kan voldoen. In deze straat zijn zo tal van oplossingen te vinden die het leven van het oude verlengen of het oude laten herleven in het nieuwe. Het lijkt erop dat men waarde hecht aan het verleden, en met nostalgie denkt aan het oude. Een ander voorbeeld van mensen die iets nieuws creëren uit bijvoorbeeld een oud voorwerp, zijn kunstenaars. Door de eeuwen heen hebben veel kunstenaars oude voorwerpen laten herleven of opleven. Zo schilderde Vincent van Gogh, de geboren Brabander, in 1885 oude afgetrapte schoenen. De kunstenaar haalt hier een voorwerp uit het alledaagse en stelt het in een ander licht door het op een voetstuk te plaatsen. Alle aandacht gaat nu uit naar die schoenen. Dit heeft zelfs als resultaat gehad dat men er allerlei vergezochte betekenissen aan toekende. Of er in de Hoevenseweg fanatiek geschilderd wordt, valt moeilijk te zeggen. Dat menig bewoner als een kunstenaar met passie naar het verleden kijkt en ervoor zorgt dat het oude niet zomaar verloren gaat, is wél te stellen. Erg passend vind ik het dan ook dat er aan de Hoevenseweg een kringloopwinkel gevestigd is: dé plek waar oude spullen een nieuwe kans krijgen. Met wat fortuin wordt er door een koper nieuw leven ingeblazen. Nee, dat is niet helemaal juist: de mensen die bij het kringloopbedrijf werken zijn als opknappers de kunstenaars en dus degenen die voorwerpen klaar kunnen stomen voor een nieuw leven. De koper bevestigt in dit proces alleen deze prestatie, zoals kunsthandelaren en critici aan een Van Gogh een hoge waarde toekennen en hiermee bevestigen dat de kunstenaar een buitengewoon fraai werk gemaakt heeft. Niet alleen als kunstenaar is het interessant eens rond te snuffelen tussen al die spullen; voor eenieder zou er wel wat bij kunnen liggen. Men beseft dit kennelijk, want wanneer de openingstijd nadert en de hekken, die het eigen terrein beschermen, nog dicht zijn, heeft een groep potentiële kopers zich er al voor verzameld. Popelend van ongeduld staan ze in de felle zon te wachten totdat ze de mogelijkheid krijgen de gebruikte spullen een nieuw leven te geven. Kopers en bewoners geven objecten hier een herwaardering. In meer oude wijken verspreid over Nederland is dit te zien. De Hoevenseweg sluit hierbij aan, maar is daarin misschien nog wel wat ijdeler: de straat omarmt het oude door er goed voor te zorgen. Het wordt in sommige gevallen goed beschermd tegen de buitenwereld. Sla een detail van Hoevenseweg 20 gade en u ziet het direct. Om het glas-in-lood niet écht verder te laten verouderen, is er een nieuwe glasplaat voor gezet. Het heeft nu iets weg van een placemat.. Het resultaat is dat het glas-in-lood met de oude uitstraling wel goed te zien is maar op een andere manier; het wordt weerspiegeld. Glans-op-lood komt in de plaats van de doffe uitstraling die je gewend bent te zien bij glas-in-lood. De levensduur van het het oude element wordt zo wel verlengd: het kan weer wat jaren hebben. In een eerder voorbeeld besprak ik Hoevenseweg 10 en de manier waarop dat huis het glas-in-lood-element krampachtig probeerde te handhaven. Doordat bij Hoevenseweg 20 gekozen is voor het preventief beschermen van het oude, biedt het een verzorgder beeld. Beide vormen van het handhaven van het glas-in-lood staan symbool voor het behouden van het oude in het algemeen: het illustreert dat men gemeenschappelijk oude elementen terug laat keren of er simpelweg voor zorgt dat ze behouden blijven. Maar wat het ook laat zien, is dat iedereen er op zijn of haar eigen manier invulling aan geeft. Feit is dat men hier het oude laat leven én herleven.  Nathan de Groot 15-08-2006 meer weten over semiotiek?    Bart Doreleyers over de Koopboulevard Leyparc over de AaBé-fabriek  Irene Habets over de historische tekens bij St Josephstraat 64a en omgeving over de Koopboulevard Leyparc  Jacolette Kloppers over de St Josephstraat  Nathan de Groot over de St Josephstraat 51  Tom van Nuenen over de Prinsenhoeven 5 (dealer) over de St Josephstraat / Oisterwijksebaan