‘Kunst is niet voor iedereen, café De Triangel ook niet’
aanpak/methode 2005

Hoek Hoogvensestraat-Lancierstraat, in het hart van de Piushaven. Als je de hoek nadert, valt je blik op café De Triangel, waarvan de voorgevel in de Lancierstraat ligt. Vanuit de verte doet het café meer aan als een omgebouwd woonhuis. Van dichtbij heeft het wel wat weg van een Amsterdams bruin café; geel uitgeslagen ramen die 24/7 zweten.

 
Het liefst zou je even naar binnen willen gluren om te kijken welk soort mensen hier graag zit. De buitenkant vertelt echter genoeg: hier zul je geen studenten of zogenaamd welvarende mensen vinden. Ook voor je gezondheid is het beter om maar niet met je voorhoofd tegen de ramen te leunen. Aan de voorkant van het café ligt een overdekt terras. Er staan geen tafels en stoelen buiten, het is winter. De enige objecten op het terras zijn fietsen en een functieloos fietsenrek van Dommelsch. Geen enkele fiets is netjes in het rek geparkeerd. Ze staan tegen de muur of tegen een van de steunpilaren van het overdekte terras. De eigenaars nemen blijkbaar de moeite niet om hun tweewieler in het parkeergerei te steken, al is het maar omdat het veel makkelijker is om zo'n fiets even tegen de muur te zetten.
De trottoirtegels voor het café zijn kapot. Ze zitten nog wel in de grond, maar ze zijn gebroken. Hoog tijd voor een paar nieuwe, zou je denken.
Naast De Triangel ligt een perkje. Dit goed verzorgde stukje grond (een kleine boom met wat bloemen eromheen) steekt af tegen de kapotte tegels en de geel uitgeslagen, zwetende ramen van het café. Het perkje, met mooie zwarte potgrond en zonder onkruid, doet je denken aan de bomen en bloemen van Lego. Ze zien er ook niet uit alsof ze echt geplant zijn, eerder alsof ze op de grond zijn vastgezet.
Vanuit het perkje trekt van het huis naast De Triangel de voordeur de aandacht, met een bord in kentekenplaatstijl, getiteld Pantoffelbarny. Waarschijnlijk loopt de bewoner van dit huis graag op pantoffels. Barny kan verwijzen naar verschillende bijnamen. Misschien wordt er verwezen naar Barney uit de Flintstones, of is hij afgeleid van de naam van de bewoner.
Pantoffelbarny is niet de enige bijzondere buurman van De Triangel. Bij de voordeur van het huis dat tegenover de zijkant van De Triangel (in de Hoogvensestraat) staat, is in de muur een afbeelding van de Heilige Maagd Maria geplaatst. Waar Pantoffelbarny min of meer aansluiting vindt bij het café, is de afbeelding van de Heilige Maagd eerder een tegenstelling. Maria heeft uitzicht op de geel gekleurde, zweterige ramen van het café, een plek waar meer wordt gedronken dan alleen appelsap. Het is een bolwerk van zondaars, die op een doordeweekse (en klaarlichte) dag alcoholische dranken nuttigen. Waarschijnlijk is dit niet het uitzicht dat Maria voor ogen had toen ze in de muur werd ingemetseld.
Tegenover De Triangel staat een basisschool. De enige overeenkomst die deze school met het café heeft, is dat ze op het eerste gezicht niet voldoet aan de algemeen aangenomen kenmerken van een basisschool. Er is geen uitzicht op met tekeningen versierde klaslokalen en er is geen schoolplein, althans niet aan de voorkant. Het lijkt eerder op een buurthuis. Café De Triangel voldoet op het eerste gezicht ook niet de algemeen aangenomen kenmerken van een klein bruin arbeiderscafé; gevestigd in een gerenoveerd woonhuis, met een grote ruimte en licht gekleurde stenen. Wel hangen er bij de ingang van de basisschool affiches en posters. Een van de affiches is een uitnodiging van een buurthuis voor een kerstbingo. Ook wordt door middel van een poster duidelijk gemaakt dat er niet mag worden gerookt in de school. De gezondheid van de kinderen staat voorop.
Op de hoek tegenover de zijkant van het café staat een gerenoveerd huis, dat zo veel mogelijk in oude staat is gerenoveerd. Toch is duidelijk te zien dat dit huis is verbouwd, wellicht naar de smaak van de bewoner. Behalve de nieuwe stenen en de opgeknapte dakgoot is er één groot litteken: de plaats waar vroeger de voordeur was. Er staan schilderijen tegen de ramen van dit huis. Mogelijk is hier een galerie of een kunstuitleen gevestigd. Het gerenoveerde huis heeft, net als de basisschool en Café De Triangel, geen algemeen aangenomen kenmerken waardoor de functie van het huis direct wordt verklaard. Dit maakt de kruising Hoogvensestraat-Lancierstraat een aaneenschakeling van a-typische kenmerken. Duidelijk is dat de schilderijen volgens de eigenaar mogen worden gezien. Het is een vorm van trots, die afsteekt tegen het uiterlijk van het café. Beide vertegenwoordigen een andere laag in de samenleving. Kunst is voor 'welvarende' mensen, het rokerige en bedompt ogende café voor 'de arbeider'. Toch is er een overeenkomst: kunst is niet voor iedereen, café De Triangel ook niet.
Het grote scala aan verkeersborden in deze buurt wekt de indruk dat de mensen zich hier aan voldoende (verkeers)regels dienen te houden. Eén van de straten valt in een zone waar men betaald moet parkeren. Vaak zijn deze zones in de buurt van winkels. In de buurt van deze hoek zijn geen winkels gevestigd. In de ene straat mag je helemaal niet rijden, de andere is bestemd voor eenrichtingsverkeer, maar dat geldt niet voor fietsers. In sommige stukken mag je niet parkeren. Daarnaast staat er bij de basisschool een speciale vuilnisbak voor hondenpoep. Van hondenuitlaters wordt verwacht dat ze de uitwerpselen van hun trouwe viervoeter opruimen, anders zitten de kinderen allemaal met poep aan hun schoen in de klas.
Hoek Hoogvensestraat-Lancierstraat, in het hart van de Piushaven. Een hoek waar de laatste sporen van een arbeidersbestaan langzaam worden uitgewist door renovaties en regels. Er is nog één enkel verankerd punt dat je terugzuigt naar het vroegere imago van de Piushaven: café De Triangel.


 Willemijn van Geldrop
08-02-2005

meer weten over semiotiek?


 
 Daan Rutten
over de Blazoenstraat
over de St Josephstraat

 Mike van der Stap
over de Oisterwijksebaan
over de Wethouder Kerstensstraat

 Sanne Carrière
over de Betuwestraat
over de Twentestraat

 Willemijn van Geldrop
over de Hoek Lourdesstraat-Hoevenseweg