‘Geboorteaankondigingen in het Piushavengebied’
aanpak/methode 2009

De wijken rondom de Piushaven kennen in week 15 van 2009 een verschil in concentratie van het aantal geboorten. In totaal zijn in de wijken achttien geboorteaankondigingen te vinden. De wijken Armhoef, Broekhoven en Hoogvenne kennen respectievelijk zes, zeven en vijf geboorteaankondigingen. De zeven geboorten in Broekhoven zijn, tegengesteld aan de andere twee wijken, sterk geconcentreerd. De meeste geboorteaankondigingen bevinden zich in de straten rondom de Leenherenstraat. De wijken Fatima en Jeruzalem lijken voor jonge gezinnen, met geen geboorteaankondigingen, weinig interessant.

 
De achttien kinderen die in het voorjaar in het Piushavengebied zijn geboren, zijn te verdelen in negen jongens en negen meisjes. Dat strookt met de kans van 50% op een baby van een van de twee geslachten. De jongens heten Cas, Joep, Krijn, Sieb, Sjors, Thijme, Tijl, Tygo en één jongensnaam is onbekend. De meisjesnamen zijn Eline, Fieke, Isabelle, Lieke, Lieve, Lydia, Olga, Sam en Sara.
De keren dat mensen voor een korte naam met één of twee lettergrepen kiezen, is veel groter (veertien maal), dan de keren dat ouders voor een naam met drie of meer lettergrepen kiezen (drie maal). Een naam moet voor de ouders in het Piushavengebied blijkbaar niet te lang zijn.
Hoe vaker een bepaald kenmerk in alle namen voorkomt, hoe minder bijzonder de naam lijkt. Voor de meisjes is een ‘ie’-klank en een klinker aan het einde veelvoorkomend. De namen ‘Fieke’, ‘Lieke’ en ‘Lieve’ hebben de meeste overeenkomsten. Zij hebben allen twee lettergrepen, de ‘ie’-klank op dezelfde plek en eindigen op de klinker ‘e’. ‘Eline’ zou gedeeltelijk bij deze groep kunnen horen. Zij heeft echter nog een extra lettergreep aan het begin, namelijk de ‘E’. De ‘a’ klank is bij de meisjes ook interessant. Drie namen eindigen met een ‘a’-klank (‘Lydia’, ‘Olga’ en ‘Sara’) en twee namen hebben deze klank in de naam zitten (‘Isabelle’ en ‘Sam’). Bij de jongens is onderling meer verschil op te merken. De klank ‘ij’ komt wel drie keer voor, maar dit is telkens in een andere samenstelling. ‘Krijn’ en ‘Tijl’ vormen hierbij met één lettergreep het meeste een paar. ‘Thijme’ valt met twee lettergrepen dan buiten de groep. De harde ‘t’ klank van ‘Tijl’ verschilt echter veel van de rollende, ietwat krassende ‘kr’ klank van ‘Krijn’.
Over het algemeen gezien lijken sommige babynamen wat ouderwets over te komen en anderen juist modern. De namen ‘Joep’, ‘Krijn’, ‘Lieve’, ‘Lydia’, ‘Olga’ en ‘Sieb’ zijn naar mijn inzicht een generatie lang niet gebruikt en krijgen in het Piushavengebied een geheel nieuwe. Als ik kijk naar mijn eigen kennissenkring met mensen rond dezelfde leeftijd, komen de namen ‘Eline’, ‘Fieke’, ‘Lieke’, ‘Sara’ (ook de variatie met een ‘h’ aan het einde) en ‘Sjors’ een enkele keer voor. Deze namen zijn gedurende meerdere generaties geliefd. Naar mijn idee zijn ‘Thijme’, ‘Tijl’ en ‘Tygo’ nieuwe namen die populair zijn geworden.
De website van Baby Info (heeft een namenteller waarbij je van de jaren 1990 tot 2008 de hoeveelheden dat een bepaalde naam is voorgekomen, kan meten. Wanneer deze namenteller als (redelijk) betrouwbaar zou kunnen worden opgevat, is het interessant te zien hoe vaak bepaalde namen voorkomen. In 2008 was de top 10 van de jongens opgesteld, zonder dat daarbij een naam van een jongen uit deze observatie voorkwam. Voor de meisjes geldt dat in 2008 de naam ‘Lieke’op nummer 2 stond en de naam ‘Isa’, wat een afkorting is van ‘Isabelle’, op nummer 9. Dit zou kunnen betekenen dat de jonge ouders in het Piushavengebied redelijk creatief zijn in hun namen.
Daarnaast kan per naam opgezocht worden hoe vaak deze is voorkomen in de periode tussen 1990 en 2008. Dat varieert van de naam ‘Sieb’, die in alle jaren 160 keer is voorgekomen tot ‘Lieke’, die in alle jaren minimaal 300 keer per jaar voorkwam en als hoogtepunt afgelopen jaar had (844 keer).

Behalve over de gekozen namen, kan ook over de wijze van presentatie van de geboorteaankondiging veel gezegd worden. De manier waarop ouders gebruik maken van kleuren en versiering, zegt veel over hun persoonlijkheid. Het aantal keren dat er overwegend voor conservatieve kleuren gekozen werd, lag bij het blauw van de jongens (zeven maal) hoger dan bij het roze van de meisjes (drie maal). De ouders van de dochters lijken moderner en maken gebruik van andere kleuren, bijvoorbeeld hun favoriete kleur, zoals paars bij ‘Fieke’ of oranje bij ‘Lydia’. Bovendien is opvallend dat de combinatie van de kleuren groen, rood, blauw en geel vier maal wordt gebruikt. Dit zou op kunnen gaan voor ouders die geen goede keuze voor één kleur hebben kunnen maken en de geboorteaankondiging toch fleurig willen krijgen. Wanneer ik preciezer ga kijken naar waar deze combinatie van kleuren voorkomt, is dit in alle gevallen aan de noordzijde van de Piushaven. ‘Eline’, ‘Olga’ en ‘Thijme’ zijn geboren in Hoogvenne en ‘Sara’ is geboren in Armhoef. Bij deze combinaties gaan het om aankondigingen waarvan het op het eerste gezicht lijkt, dat deze zelf in elkaar zijn gezet. Bij ‘Sara’ en ‘Thijme’ gaat het als je wat beter kijkt, toch om een gestileerde weergave.
In acht gevallen bestond de versiering rondom de geboorteaankondiging uit een bepaalde slinger. Vier maal was er sprake van een slinger met geslachtsbenoeming, telkens bij een jongen. Ook vier maal stond er op een slinger de naam van de pasgeboren baby. De combinatie van deze gegevens werd vier maal gemaakt met een slinger met daaraan vlaggetjes. In vier gevallen wordt er gebruikt gemaakt van de mythe dat de ooievaar de baby komt afleveren. Een bord in de tuin of voor het raam en zelfs een heuse ooievaar in een boom komen voor. Telkens is dat het geval bij de geboorte van een jongen.
Bij de geboorteaankondigingen wordt in negen gevallen gekozen voor een naamgeving zonder daarbij versiering te gebruiken. Deze ouders zien de berichtgeving van hun pasgeboren kind waarschijnlijk als voldoende en willen geen gebruik maken van opsmuk. In drie gevallen gaat het om het tegenovergestelde. Deze ouders maken gebruik van versiering, zoals een uitgehangen vlag , slingers en zelfs een ooievaar, maar lijken haast te vergeten om de boodschap van hun gekozen babynaam mee te geven. Dit zou kunnen zijn, omdat zij de buitenwereld wel willen informeren over hun kersverse baby, maar de privacy willen beschermen, of omdat zij domweg uit enthousiasme vergeten zijn te vermelden, wat voor henzelf zo logisch is te onthouden. In het geval van ‘Sieb’ is er sprake van weinig versiering en een kleine benoeming van de pasgeboren zoon op het geboortekaartje dat op het raam is geplakt. Deze aankondiging bestaat dus, net als de drie bovengenoemde, niet uit grote letters.



 Suleika Gommers
07-04-2009

meer weten over semiotiek?


 
 Anja de Groote
over de Betuwestraat

 Eva Thomassen
over de Leenherenstraat

 Hugo Derene
over de Betuwestraat

 Kim Kabbedijk
over de Havendijk

 Lisa Ruskus
over de Twentestraat

 Natascha Tummers
over de Hoevenseweg

 Noor Hegeman
over de Caspar Houbenstraat

 Robert Proost
over de Sint Josephstraat

 Sylvia Kox
over de Oisterwijksebaan